ناباروری به شرایطی گفته می‌شود كه زوجی، پس از یك سال نزدیکی و بدون استفاده از روشهای جلوگیری از بارداری، صاحب فرزند نشوند. ناباروری (Infertility) – بر خلاف عقیمی (Sterility) – حالتی برگشت پذیر است.
دهه‌های متمادی پزشكان تصور می‌كردند که وقتی نازایی علل ناشناخته دارد، ممكن است عامل آن ناملایمات روانی روی دهد؛ ولی امروزه مشخص شده است كه ناملایمات روانی پیامد نازایی است، نه علت آن. پاسخهای هیجانی ناباروری در افراد مختلف متفاوت است. واكنشهایی مانند تعجب و بهت، شوك، انكار، خشم، انزوا، احساس گناه، غم و اندوه، افسردگی، برداشت فرد از شخصیت خود را مختل می‌كند و ناهنجاریهای روانی فراوانی در پی خواهد داشت.
یافته های روانشناسان نشان می دهد که زوجهای نازا در اعتماد به نفس و روابط و وضعیت سلامت و مالی و … کاستیهایی دارند.
چند نکته مهم:
فرد نازا – به سبب تلاشهای مكرر و ناموفق برای بچه‌دار شدن – با مشکلاتی روبرو می شود و اعتمادبه نفس وی بتدریج کاهش می یابد. زوجهای نازا می ترسند که روابط مهم خویشاوندی و زناشویی و رابطه با دوستان و آشنایان از دست بدهند. بسیاری از پژوهشگران متوجه شده‌اند كه زوجهای نازا دشواریهای جنسی نیز دارند. زیرا روابط جنسی برای آنان یادآور ناتوانی در بچه‌دار شدن است. این زوجها از ارتباط با خانواده و دوستان و آشنایان به سبب پرسش درباره حاملگی آنان پرهیز می‌كنند؛ كه این امر سبب احساس انزوا و افسردگی همسران – بویژه زنان نازا – می‌شود. زنان نازا زمان زیادی را برای آزمونها و درمانهای ناباروری در درمانگاهها می‌گذرانند و درمانهای دارویی و هورمونی مختلف و فراوانی را تجربه می کنند. پس از مدتی، زن نازا احساس می کند كه سلامت جسمانیش به مخاطره افتاده است و از بیماری شكایت می‌كند.
از دست رفتن امنیت مالی و شغلی از دیگر عوارض نازایی است؛ چون ارزیابی و درمان روی زنان متمركز است. کاستیهای ناشی از نازایی و پیامدهای روانی آنان ممكن است در زن نازا اثر بدی بگذارد. درمانهای مختلف هزینه‌های زیادی دارد و مدت زمان صرف شده برای این درمانها ممكن است شغل فرد را از او بگیرد.
پژوهشگران دریافته‌اند كه مهار کردن احساس، خوشبینی برای فرزند دار شدن، شدت انگیزه زنان برای بچه‌دار شدن از مهمترین عواملی اند كه ناملایمات روانی را تسكین می‌بخشند. هرچه انگیزه برای بچه‌دار شدن بیشتر باشد، فرد ناملایمات و فشار روانی بیشتری را تجربه می‌كند. این فشار روانی ممكن است از حامله شدن و یا حفظ حاملگی جلوگیری کند و در مردان نیز اثر بدی در اعتماد به نفس و عملكرد جنسی آنان داشته باشد.
احتمال وقوع ناملایمات نازایی به شكل افسردگی و اضطراب در زنان بیشتر از مردان است. نازایی ممکن است روابط زناشویی و تطابق جنسی را مختل کند. از آنجا كه نازایی مشكلی است كه در هر دو همسر اثر می‌گذارد، توصیه می‌شود كه همسران برای ارزیابی و درمان با هم به مراكز درمانی مراجعه کنند؛ و بدانند که نازایی مشكل هر دو طرف است.
عوامل متعددی در احساس رضایت بیمار از بررسی ناباروری وجود دارد. مهارت متخصص ناباروری و حمایت عاطفی پزشك و گروه پزشكی از عوامل بسیار مهم در روند درمان و آرامش همسران نازاست.
کارشناسان مشاوره اجباری روانی را برای زوجهای نازا توصیه کرده اند؛ زیرا یافته ها نشان داده است كه:
1. ناكامی زوجهای نابارور، به سبب كاهش اعتماد به نفس همسران، بیشتر از زوجهای بارور است.
2. احساس تنهایی در بین زوجهای نابارور بیشتر از زوجهای بارور است.
3. زوجهای بارور – نسبت به زوجهای نابارور – مسئله ناباروری را بیشتر سرنوشتی می‌دانند كه خداوند مقدر كرده است.
4. تمایل به طلاق در زوجهای نابارور بیشتر از زوجهای بارور است.
5. آزار فیزیكی زن در زوجهای نابارور بیشتر از زوجهای بارور است.
نیک صالحی 
بیان دیدگاه